Waar let je op bij het kopen van een hoofdstel

Een hoofdstel kopen voor je paard

Als je een hoofdstel gaat kopen voor je paard moet je goed op de maat en pasvorm letten. Een passend hoofdstel is belangrijk voor het welzijn en prestaties van je paard. Verkeerd zittende hoofdstellen kunnen ongewild druk uitoefenen op gevoelige zones van het paardenhoofd. Dat kan leiden tot ongewenst gedrag en mindere prestaties.

We hebben een aantal punten onder elkaar gezet waar je op moet letten bij het passen van een hoofdstel voor je paard.

Meet het hoofd van je paard op

Veel hoofdstellen die te koop zijn gaan uit van standaardmaten. Maar veel paardenhoofden zijn net zomin standaardmaten als paardenruggen. Standaardmaten hoofdstellen, zijn meestal Pony, Cob en Full. Soms is er een maatje Warmbloed of Extra Full te krijgen. Maar het kan zo maar zijn dat je paard tussen deze maten in valt. Dat ze een Full kopstuk hebben, maar een Cob neusriem. Dan zou je in de meeste gevallen twee hoofdstellen moeten kopen.

Bij Bridle2Fit kun je een hoofdstel samenstellen uit losse onderdelen. Het voordeel is dat de onderdelen allemaal uitwisselbaar zijn, zodat je je hoofdstel altijd op maat kunt maken. Je kunt ook onderdelen kunt vervangen. Je kunt bijvoorbeeld een Cob neusriem aan een Full hoofdstel zetten. Er zijn verschillende maten kopstukken, bakstukken, sperriemen en keelriemen.

Waar moet je verder op letten bij het kopen van een hoofdstel

Een hoofdstel moet goed passen. Een hoofdstel dat niet goed zit kan vervelende druk uitoefenden op de vele zenuwen en aderen die op het paardenhoofd zitten. Zachte weefsels kunnen klem komen te zitten of onderdelen kunnen schuren op de dunne en gevoelige huid.

Een belangrijk oriëntatiepunt is bijvoorbeeld de ‘Zygomatische richel’. De Zygomatische richel is te vergelijken met het jukbeen van het paard en steekt duidelijk uit het gezicht van je paard. Het is belangrijk om te kijken waar de bakstukken en de frontriem liggen ten opzichte van deze Zygomatische rand. Deze moeten bij voorkeur 2 cm onder de zygomatische richel liggen. Dat is om te voorkomen dat ze te dicht bij de ogen van het paard komen en ook om irritatie te voorkomen dat hoofdstelonderdelen langs de richel kunnen wrijven.

Het kopstuk passen

Een passend kopstuk is belangrijk omdat het de druk van het hoofdstel verdeelt over de nek. Het kopstuk ligt over de atlas, de wervel (C1) waarmee de ruggengraat aan het paardenhoofd zit. Het is een belangrijk aanhechtingspunt van zenuwen, pezen en spieren.

Een verkeerd passend kopstuk kan bijvoorbeeld ontwijkingsgedrag veroorzaken, zoals probleemgedrag, verkeerde hoofd-halshouding (valse knik) en onregelmatig bewegen. Ook kan het kopstuk te dicht op de basis van de oren zitten wat erg onprettig kan voelen voor een paard. Er zijn tegenwoordige meerdere anatomische gevormde kopstukken op de markt die dit gebied ontzien. Bridlefitters kunnen meerdere soorten passen om te kijken welke voor jouw paard het passendst en comfortabel is.

Ook moeten alle de gespen die aan het kopstuk vastgemaakt op de juiste plek zitten. Ze moeten ongeveer in een lijn met het oog van je paard zitten, het liefst ter hoogte van de bovenste ooghoek (van boven naar beneden gezien).

Het voelt voor het paard bijvoorbeeld vervelend als de gespen net onder de frontriem op het bot zitten. De split in het kopstuk mag niet zichtbaar zijn boven de frontriem of er ver onder zitten. Druktesten hebben aangetoond dat druk op dit gevoelige gebied ongemak kan veroorzaken.

Frontriem niet te strak, maar ook niet te los

Een frontriem is niet alleen voor de show, maar heeft in de meeste gevallen wel degelijk een functie. Op de hoogte waar de frontriem ongeveer aan het hoofdstel zit, zitten de jukbeenderen van een paard en een groep zenuwen en vaten. Dus het is ook belangrijk dat deze op de juiste hoogte aan het kopstuk zit. De frontriem moet licht op het voorhoofd van je paard rusten, ongeveer 1,5 tot 2,5 cm onder basis van de oren.

Een te krappe frontriem kan de bakstukken te ver omhoog trekken en het kopstuk in de basis van de oren trekken. Te ver omlaag hangende, te grote frontriemen die over de jukbeenderen hangen zijn ook niet prettig voor een paard. Een frontriem moet zo passen dat er ongeveer twee vingers (gestapeld) onder de voorkant van de frontriem passen.

Bakstukken mogen niet te lang zijn

De bakstukken zitten aan de ene kant vast aan het kopstuk van het hoofdstel en aan de andere kant aan het bit. Je gebruikt ze om het bit op de juiste hoogte in de paardenmond te hangen. Een bekende regel is dat als je een twee of een rimpels in de mondhoek van het paard ziet, het bit op de juiste hoogte hangt. Maar dat is niet helemaal waar, want de een of twee rimpel-regel kan er nog steeds voor zorgen dat het bit te laag of te hoog hangt in de paardenmond.

Idealiter zou het bit vlak voor de eerste kiezen van het paard moeten zitten. Als het bit daar hangt, ligt hij op het juiste deel van de tong. Maar dat is vooral afhankelijk van de mond van het individuele paard en niet van de bovengenoemde rimpel-regel.

Let op dat je bakstukken niet te lang zijn. Het gebeurt nog wel eens dat de bakstukken te lang zijn waarbij de gespen te hoog op het paardenhoofd komen aan het kopstuk. Idealiter vallen de gespen zo dat je een paar gaatjes ervoor en een paar gaatjes achter overhoudt, hebt zodat je het hoofdstel nog makkelijk kunt aanpassen na verloop van tijd als dat nodig is.

Keelriem vier vingers onder de keel

De keelriem helpt het hoofdstel in theorie te stabiliseren door te voorkomen dat het van links naar rechts kantelt. Er moeten vier vingers (gestapeld) tussen de keelriem en de keel kunnen zodat het paard voldoende ruimte heeft om te buigen. Als de keelriem losser zit heeft de keelriem geen nut. Tegenwoordig wordt de keelriem ook wel weggelaten of vervangen door een kaakriem, zoals bij een Micklem hoofdstel. Die zit lager en zit wat strakker. De kaakriem zorgt ervoor dat de bakstukken niet te dicht op de Zygmatische richel en de te dicht op de ogen van het paard kunnen komen.

Neusriem mag niet te hoog, niet te laag en niet te strak zitten

De meest gebruikte neusriem is de gecombineerde neusriem. De hoge neusriem moet twee vingers onder de Zygomatische-rand zitten. Als de neusriem hoger zit kan de neusriem druk uitoefenen op een zenuwbundel die daar uit de schedel van het paard komt (de infra orbital nerve, oftewel de bovenkaakzenuw) wat voor ongemak kan zorgen. Je moet twee vingers onder de voorkant van de hoge neusband kunnen doen.

Een te losse hoge neusriem is ook niet prettig. Dan kun je met een strakke sperriem deze naar beneden trekken. Dan komt de neusriem over de neusgaten en de bovenkaak zenuw te liggen wat niet fijn is. Je kunt dan de neusgaten deels afsluiten. Tussen de sperriem moeten dan twee vingers passen hebben wanneer deze is vastgemaakt. Let ook op dat de gespen niet op een vervelende plek op de neus zitten.

Mexicaanse Neusriem

Een Mexicaanse neusriem kruist hoog op de neus en wordt op twee plaatsen vastgemaakt. Het kussentje waar de riemen elkaar kruisen moet hoog op de neus zitten op het dikke deel van het bot. Verder naar beneden is het uiteinde van het neusbeen bot heel dun en kan het breken als het te strak wordt vastgemaakt.

Omdat de hoogste druk neusriem vrij hoog boven op de neus ligt, op de kruising, ontwijkt de Mexicaanse neusriem veel gevoelige gebieden. Deze neusriem in tegenstelling tot wat veel mensen denken helemaal niet zo’n onvriendelijk. Mits niet te strak aangetrokken natuurlijk. Er moet minimaal één vinger tussen beide riemen kunnen.

Lage neusriem

De lage neusriem is ook een populaire neusriem. Soms gecombineerd met een kaakriem zoals een anatomische lage neusriem. Een lage neusriem moet boven het fragiele uiteinde van het neusbeen zitten. Als hij te laag zit knijpt de neusriem de neusgaten af. Als de lage neusriem vastgemaakt is moet er minimaal één vinger tussen de neusriem en de neus passen.

Een hoofdstel moet goed passen

Een hoofdstel kopen voor je paard doe je dus niet zomaar. Een hoofdstel wat niet goed past kan voor een paard heel vervelend voelen en ongewenst gedrag veroorzaken. Net als dat een goed passend zadel belangrijk is, is een goed passend hoofdstel en bit ook super belangrijk voor het welzijn en comfort van je paard.

Hoe je de maten van je hoofdstel kunt opmeten vind je op deze (bridle2fit) pagina >>